‘‘En büyük düşmanımız ortaya çıktı: Biz! Şimdi yaşadığımız daha sıcak, daha ıslak, daha kaotik dünya – Antroposen – radikal bir insan yaşamı vizyonu talep ediyor.’’ – Roy Scranton
İlk yayın dosyamız iklim değişikliği kapsamında küresel ısınma ve iklim değişikliğini konu alan kitapları inceledik.İklim değişikliğine dikkat çeken; sebepleri, etkileri ve oluşturduğu tehditler üzerinde duran kitaplardan biri Roy Scranton’dan Antroposende Ölmeyi Öğrenmek: Bir Uygarlığın Sonu Üzerine Düşünceler.
Eski bir Amerikan askeri olarak savaş ve kaos ortamına tanıklık etmiş yazar Roy Scranton, kurgu yazılara ve şiirlere olan ilgisiyle karşımıza çıkıyor. Kendisi aynı zamanda iklim değişikliği karşısında önde gelen aktivistlerden biri. Ordudan ayrıldıktan sonra eve dönüşüyle iklim değişikliğinin etkileri ile aynı kaos ortamını hisseden Scranton, ekoloji temelli ilk kitabı “Learning to Die in the Anthropocene: Reflections on the End of a Civilization” ile küresel ısınmanın savaştan ve terörden daha tehlikeli bir tehdit olduğunu vurguluyor. Yazar, iklim değişikliği konusunu insanoğlunun dünyaya olan etkisinin ciddi seviyelerde hissedildiği Sanayi Devrimi’nden bugüne ve bugünden sonra devam edecek olan “Antroposen” adlı süreç içerisinde ele alıyor ve insanların bu tehditler altındaki yaşam biçimine dikkat çekiyor.
İklim değişikliği gibi küresel bir sorunu insan ölçeğiyle, bilinciyle ve yaşayış biçimiyle ele alan Antroposende Ölmeyi Öğrenmek 2015’te City Lights yayınevinde yayımlandığında, ABD’de uzun bir süre “çok satanlar” listesinde kalmayı başarmış bir çalışma. Kitaptan birkaç alıntıyı sizin için derledik.
“Dünyamız değişiyor. Yükselen denizler, yükselen sıcaklıklar ve aşırı hava koşulları, küresel altyapıyı, ekinleri ve su kaynaklarını için tehlikeye oluşturuyor. Çatışma, kıtlık, veba ve isyanlar yılın dörtte birlik zaman dilimi tarafından tehdit altında. Savaşın etkisindeki Bağdat’tan erimiş Kuzey Kutbu’na kadar insan kaynaklı iklim değişikliği, sadece siyasi ve ekonomik denge için değil, medeniyet için de tehlike arz ediyor… ve insan olmanın ne demek olduğuna. En büyük düşmanımız ortaya çıktı, kendimiziz. Şimdi yaşadığımız daha sıcak, daha ıslak, daha kaotik dünya – Antroposen – radikal bir insan yaşamı vizyonu talep ediyor.“
“Ne savunma bakanlığının doğal kaynak savaşlarına nasıl hazırlanacağı, ne Manhattan’ın sular altında kalmasının hangi yöntemlerle engelleneceği, ne de Miami’nin ne zaman terk edilmesi gerektiği… Antroposen’de karşılaşacağımız meselelerin en önemlisi, bunlardan hiçbiri değil. Elektrikli araba kullanmak, klimaları kapatmak ya da uluslararası anlaşmalara imza atmak da en önemli meselemizi çözmeyecek. Çünkü en önemli meselemiz felsefi bir mesele: Uygarlığımızın zaten yok olmuş olduğunu kabul etmek.Montaigne’e göre “Felsefe yapmak, ölmeyi öğrenmektir.” Eğer gerçekten felsefe yapmak ölmeyi öğrenmekse, insanlığın en felsefi çağına girmiş bulunuyoruz. Zira ölmeyi öğrenmek, Antroposen’deki en temel meselemiz. Yalnız tek bir farkla: Birey olarak değil, uygarlık olarak ölmeyi öğrenmemiz gerekiyor.“
‘‘Eğer Antroposen’de yaşamayı öğrenmek istiyorsak, önce ölmeyi öğrenmemiz gerekecek.’’
Kitabın Türkçe çevirisi Edebi Şeyler yayın evinden çıktı.
“Gelecek daha uzağa gitmiyor. ABD Pasifik Komutanı Amiral III. Samuel J. Locklear’a göre, küresel iklim değişikliği, Amerika Birleşik Devletlerinin yüzleştiği terörizmden, Çin korsanlarından ve Kuzey Kore nükleer füzelerinden çok daha ciddi bir tehdit.”
“Bu yeni dünya için bir isim var: ‘Antroposen.’ Kelime eski Yunancadan geliyor. …. ‘Antropos’ insan anlamına gelir. “Antroposen” teriminin ardındaki fikir, insan türünün bir jeolojik güç olarak ortaya çıkmasıyla karakterize edilerek, Dünya’nın jeolojik tarihinde yeni bir döneme girmiş olduğumuzdur.”
“Bu tuhaf yeni dünyaya uyum sağlayabilmemiz için, bilimsel raporlardan ve askeri politikalardan daha fazlasına ihtiyacımız olacak. Yeni fikirlere ihtiyacımız olacak. Karbon temelli kapitalizmin metalaşma ve özümseme yoluyla kışkırttığı insanlık kültürünün birçok dilde varlığını gösteren derin gelenekleriyle yeni efsanelere ve hikayelere, yeni bir kavramsal gerçeklik anlayışına ve yeni bir ilişkiye ihtiyacımız olacak. Kapitalizmin üzerinde ve karşısında, kendi kollektif varlığımıza ait yeni bir düşünme biçimine gereksinim duyacağız. Kim olduğumuzla ilgili yeni bir vizyona ihtiyacımız var. Yeni bir hümanizme ihtiyacımız var – yeni insancıllığa dikkat çekmeyi destekleyen yeni bir felsefi hümanizme.”
Kaynaklar:
‘‘Ölmeyi Öğrenmek – Roy Scranton.’’ En Yeni Kitaplar. y.y. 4 Şubat 2019. Web. 18 Nisan 2019
Scranton, Roy. Learning to Die in the Anthropocene: Reflections on the End of a Civilization. ABD: City Lights Books. 2015. PDF dosyası.
‘Learning to Die in the Anthropocene.’’ Roy Scranton. y.y. 2019. Web. 18 Nisan 2019